Doğum lekesi nedir?

Doğum lekesi (şarap lekesi, port wine stain) yeni doğanların %0,3 ’de görülen damarsal bir anomalidir. Doğum lekesi en çok boyun veya yüz bölgesinde pembeden mora kadar değişebilen bir renkte cilt lekesi olarak başlar. Ancak vücutta da ortaya çıkabilir.

Doğum lekesi ne zaman ortaya çıkar?

Bu lekeler genelde doğumda mevcuttur. Çocuk büyüdükçe leke de büyür. Şarap lekesi tipindeki doğum lekesi asla gerilemez. Zamanla rengi koyulaşır ve kalınlığı artar. 40 yaş sonrası %65 vakada bu lezyonlar iyice kalınlaşarak yumru haline gelebilir. Kendiliğinden veya travma ile kanama riski ortaya çıkar.

Doğum lekesi neden olur?

Doğum lekesinin nedeni bilinmemektedir. Doğum lekesi genetik bir hastalık değildir.

Doğum lekesi hangi hastalıklarla karışabilir?

Doğum lekesi lezyonlarını hemanjiomlardan ayırmak gerekir. Hemanjiomlar çocukluk çağının selim huylu damarsal tümörleridir. Yenidoğanların %2-3 ünde, 1 yaşına kadar %12, erken doğanların %22’sinde görülebilir. Kadın erkek oranı 3:1 ’dir. Hızlı büyümeleri ile hemanjiomlar doğum lekesinden ayrılır. Başlangıçta beyaz veya pembe leke olarak görülür. Yaşamın ilk yılında hızla büyümeye başlar. Bazı hastalarda kanama, infeksiyon olabilir. Göze ve solunum yollarına yakın hemanjiomlar büyüyerek problem yaratabilir. Hemanjiomlar 1 yaşına doğru büyüme hızı azalır. 5-12 yaş arası gerileme dönemini tamamlar. Hemanjiomlar tamamen gerileyebilir. Hemanjiomlar geriledikten sonra %50 kişide iz veya leke kalabilir.

Doğum lekesi tedavisi nasıl yapılır?

Doğum lekeleri lazer tedavileri ile giderilebilir. Tedavi prensibi lekeyi oluşturan damarların içinden geçen kan hücrelerinin, lazer ışığı ile yakalanmasıdır. Böylece damar içinde ısı etkisiyle damar zedelenir. Bir süre sonra damar kaybolur ve böylece her seansta leke solmaya başlar. Lazer tedavilerinin özelliği, hedef hücreleri etkilerken diğer hücreleri etkilememesidir. Böylece lazerler büyük olasılıkla izsiz tedavi gerçekleştirilebilme imkanı yaratmaktadırlar.

Doğum lekesi tedavisinde kullanılan lazerler nelerdir?

• Pulsed Dye Lazer (PDL)
• KTP Lazer
• Intense Pulsed Light (IPL)
• Long Pulsed ND:YAG Lazer

Doğum lekesi tedavisinde en yaygın kullanımı olan en etkili lazer, pulse dye lazerdir. Derin yerleşimli ve kabarık doğum lekelerinde, daha derin dokulara inme özelliği olan Long Pulsed ND:YAG lazer tedaviye eklenebilir. IPL ışık sistemi olup diğer lazerlerin etkili olmadığı durumlara denenebilir.

Lazerle doğum lekesi tedavisi ne sıklıkta ve kaç seans yapılmalıdır?

Doğum lekesi lazerle tedavileri 4-8 hafta aralıklarla yapılır. Doğum lekelerinde seans sayısı (ortalama 5-15 seans) kişiden kişiye değişebilir.

Doğum lekeleri nasıl geçer?

Doğum lekeleri lazer yanıtları şikayetin boyutuna, anatomik yerleşimine ve damarların genişliğine bağlıdır. Baş ve boyundaki doğum lekelerinden, alın ve yanağın kenarına yakın yerleşimde olanlar tedaviye iyi yanıt verirler. Yüzün orta kısmına yakın yerleşimlerde tedavi yanıtları yavaştır. Kol ve bacak yerleşimli olanlardan, gövdede olanlara göre daha zor yanıt alınır. Kol ve bacağın ucuna yakın yerleşen doğum lekelerinde tedavi güç olabilir. Küçük çaplı doğum lekesi büyük olanlara göre daha çabuk iyileşir. Doğum lekesinin rengi de önemlidir. Pembe renkli doğum lekesi küçük damarlardan, mor renkli doğum lekesi büyük damarlardan oluşmuştur. Kırmızı renkli olanlar daha damarların daha yüzeye yakın yerleştiğini gösterir. Kırmızı renkli doğum lekesi tedavi yanıtı en iyi olandır.

Doğum lekesi tedavisine ne zaman başlanmalıdır?

Doğum lekesi lazer tedavilerine erken yaşta başlamak seans sayısını azaltır. Çünkü cildin ince olması ve doğum lekesi alanının küçük olması lazer tedavisinin daha etkili olmasını sağlamaktadır. Erişkinlerde de başarılı tedaviler yapılabilir ancak seans sayısı artabilir.

Doğum lekesi lazer tedavisi sonrası ne beklemeliyim?

Pulse Dye lazer sonrası ciltte 5-15 gün süren geçici morluk ve ödem oluşabilir. Diğer lazer uygulamalarında kızarıklık ve ödem oluşabilir. Bu tür yan etkiler geçicidir. Her işlemden 1-2 ay sonra lekenin rengi açılmalıdır. Leke açılması durduğunca lazerin cinsi değiştirilerek etkinlik arttırılabilir. Deri rengi çok koyu olanlarda lazer tedavilerinde dikkatli olunmalıdır. Lazer tedavisinden sonar güneşten koruyucu kullanılmalıdır.